Cọc Vài và sự tích Tài Ngào

Cọc Vài – dịch theo tiếng Tày nghãi là “ Cọc buộc trâu” gắn liền với sự tích Tài Ngào mà mỗi người dân Na Hang chúng ta đều nhớ.

Truyện kể rằng: Tài Ngào là một chàng trai khổng lồ, chăm chỉ, chịu khó. Năm đó hạn hạn kéo dài, chàng nghĩ mãi rồi mới quyết định đắp đập ngăn sông cho nước dâng lên để lấy nước giúp dân làng . ngày ngày chàng ra sức đồn đập ngăn sòng cho nước dâng lên để lấy nước từ tận chân núi Pắc Tạ ngược lên vùng Đức Xuân, Thúy Loa để chuẩn bị lấp tận chỗ núi đổ bởi tại nơi này lòng sông hẹp mà hai bên lại có núi cao sừng sững. công việc đang đến lúc gần xong thì có một kẻ xấu trong bản muốn cản trở công việc của chàng ben nhằm lúc chàng đang mải dồn đá, hắn bèn đến và nói dối rằng mẹ chàng ở nhà ốm nặng và đã qua đời. Tài Ngào tưởng thật vội làm chiếc quan tài bằng đã vác về để chôn cất mẹ. Về đến nhà, thấy mẹ đang ngủ say. Tài ngào tưởng mẹ đã chết liên lấy tay vuốt mắt mẹ. nào ngờ bàn tay khổng lồ của chàng đã làm móp thái dương mẹ khiến mẹ tắt thở. Thương mẹ, tài ngào kêu gào thẳm thiết, nước mắt của chàng chảy thành sông làm cuốn trôi chiếc quan tài đá và thi hài người mẹ. thi hài người mẹ trôi mất không tìm thấy còn chiếc quan tài thì vướng lại chỗ tài ngào đang dắp đập dở, nằm bên bờ sông gâm. Bãi đá đắp đập dở tạo thành ủn trên dòng sông. Vào mùa cạn thuyền qua lại phải khiêng qua vì ở đó có rất nhiều đá . Cọc Vài là cọc buộc trâu của tài ngào khi chàng cáo đá để dắp đập